DekGenius.com
HOME
Dictionary
BOOKS
LYRICS
CHORD
SCRIPT & CODE EXAMPLE
NEWS
Karaoke language
ดิกชันนารี อังกฤษ-ไทย
|
ดิกชันนารี ไทย-อังกฤษ
|
ดิกชันนารี ไทย-ไทย
|
ดิกชันนารี คอมพิวเตอร์
|
ดิกชันนารี วิทยาศาสตร์
|
ดิกชันนารี วิศวกรรม
|
พจนานุกรม ไทย-ไทย ราชบัณฑิตยสถาน
|
ดิกชันนารี พุทธศาสน์
|
ดิกชันนารี ญี่ปุ่น-ไทย
|
ดิกชันนารี จีน-ไทย-จีน
|
ดิกชันนารี ทางการแพทย์
|
ดิกชันนารี เกาหลี-ไทย
|
ดิกชันนารี ญี่ปุ่น-อังกฤษ
Search :
พจนานุกรม พุทธศาสน์ : ความหมายของคำว่า
เอกเสสนัย
คือ หมายถึง ...
เอกเสสนัย
ความหมาย คือ อาการกำหนดด้วยเหลือศัพท์เดียว , เป็นวิธีการอย่างหนึ่งในไวยากรณ์บาลี กล่าวคือ บุคคล วัตถุ หรือภาวะบางอย่าง เป็นของควบคู่กันมาด้วยกันเสมอ เมื่อเห็นอย่างหนึ่งก็เป็นอันรู้ถึงอีกอย่างหนึ่งด้วย หรือเป็นของชุดเดียงกัน จำพวกเดียวกัน เมื่อเรียกชื่ออย่างหนึ่ง จะหมายถึงอย่างหนึ่งอย่างใดในชุดหรือในจำพวกนั้นก็ได้ ในกรณีเช่นนี้ บางทีท่านกล่าวถึงหรือออกชื่อไว้อย่างใดอย่างหนึ่งแต่เพียงอันเดียวให้ผู้อ่านหรือผู้ฟังหมายรู้อีกอย่างหนึ่งด้วย หรือให้เข้าใจเอาเองจากข้อความแวดล้อมว่า ในที่นั้น หมายถึงอย่างไหนข้อใดในชุดหรือในจำพวกนั้น จึงเรียกว่า เหลือไว้อย่างเดียว หรือเหลือไว้ศัพท์เดียว เช่น พูดอย่างคำบาลีว่า พระสารีบุตรทั้งหลาย ก็หมายถึงพระสารีบุตรและพระมหาโมค-คัลลานะหรือในหลักปฏิจจสมุปบาท คำว่านามรูป เป็นเอกเสสหมายถึง นามหรือรูป หรือทั้งนามและรูป คำว่า สฬาย-ตนะ ก็เป็นเอกเสส หมายถึงอายตนะที่ ๖ ก็ได้ อายตนะทั้ง ๖ ก็ได้ ดังนั้น เมื่อพูดว่านามรูปเป็นปัจจัยให้เกิดสฬายตนะถ้าหมายถึงอรูปภพก็ต้องแปลความว่า นามเป็นปัจจัยให้เกิดอายตนะที่ ๖ (คือมโน) อนึ่ง เมื่อสิ่งอื่นในชุดเดียวกัน มีคำเฉพาะระบุชัดอยู่แล้ว คำที่เป็นชื่อรวม ๆ ของชุด ก็ย่อมหมายถึงสิ่งที่ยังไม่ถูกระบุด้วยคำอื่น เช่น ในคำว่า สุคติ (และ) โลกสวรรค์ สวรรค์ก็เป็นสุคติ แต่มีคำเฉพาะระบุไว้แล้ว ดังนั้น คำว่าสุคติในกรณีนี้จึงหมายถึง โลกมนุษย์ ซึ่งเป็นสุคติอย่างเดียวที่เหลือนอกจากสวรรค์
:: Back to Dictionary
(ส่งเข้าทาง inbox facebook)
(Share ผ่าน social network)
<<BACK
NEXT>>
พจนานุกรม พุทธศาสน์ :
คำอื่น ๆ
เอกสิทธิ
โอกาส
โอฆะ
ยอพระเกียรติ
มักขะ
ภังคานุปัสสนาญาณ
มัชฌิมะ
รัตตัญญู
ภัททา กุณฑลเกสา
ยาวตติยกะ
ราคะ
มิจฉาทิฏฐิ
ราชบุตรี
มูลายปฏิกัสสนารหภิกษุ
โลภเจตนา
เลข
โคณกะ
เจ้าอธิการแห่งจีวร
รตนวรรค
มธุกะ
โพธิสัตว์
วัจกุฎี
วิมุตติญาณทัสสนขันธ์
วางไว้ทำร้าย
วจีสมาจาร
สมณุทเทส ,สมณุเทศ
สัมปัตตวิรัติ
สังฆมิตตา
สัทธัมมปกาสินี
สารัตถทีปนี