การผันคำกริยา
ในหัวข้อนี้จะขอกล่าวถึงลักษณะหรือรูปแบบการผันคำกริยาในภาษาญี่ปุ่น ไวยากรณ์ดั้งเดิมในภาษาญี่ปุ่นนั้น มีรูปแบบการผันคำกริยา 6 รูป (ฐาน) ซึ่งมีความแตกต่างจากหนังสือเล่มนี้เพียง เล็กน้อยเท่านั้น สาเหตุที่มีความแตกต่างกันนั้น เนื่องจากว่ามีความจำเป็นต้องปรับปรุงลักษณะหรือ รูปแบบบางประการของการผันคำกริยาในไวยากรณ์ดั้งเดิม ให้เกิดความเหมาะสมกับการใช้คำสำนวน (Kanazukai) ต่อท้ายคำกริยาในปัจจุบัน และอีกประการหนึ่ง เพื่อความสะดวกและเข้าใจง่ายแก่ผู้อ่านเป็นประการสำคัญ ดังนั้น ผู้อ่านจึงควรทำความเข้าใจอย่างเป็นพิเศษ เพราะว่าคำต่อท้ายหรือสำนวนต่อท้ายคำกริยาทั้ง 6 รูปนั้น จะทำให้คำกริยาเกิดความหมายต่าง ๆ อีกมากมาย
หน้าที่ของคำกริยาแต่ละรูป
[1] รูปที่ 1 (V1) เป็นรูปปฏิเสธ (Mizenkei)
คำศัพท์ที่บัญญัติหรือกำหนดความหมายให้รูปที่ 1 คือ “รูปปฏิเสธ (Mizenkei)” ซึ่ง เป็นคำบ่งบอกหน้าที่หนึ่งของคำกริยา และเป็นเครื่องช่วยในการจำลักษณะหรือการใช้กริยารูปนี้
[2] รูปที่ 2 (V2) เป็นรูปเชื่อมต่อ (Ren-yookei)
คำกริยาในรูปนี้เป็นรูปหนึ่งที่ใช้มากที่สุด เป็นรูปที่ใช้สร้างคำกริยาผสม คำนามที่เปลี่ยนรูปมาจากคำกริยา เช่น kangae “ความคิด” เปลี่ยนมาจาก kangaeru “คิด”, kaeri “ทางกลับ” เปลี่ยนมาจาก kaeru “กลับ” คำกริยาที่เปลี่ยนเป็นรูปที่ 2 ทำหน้าที่คล้ายคำสันธาน เช่น Otooto wa uchi de hon o yomi, watakushi wa toshokan de benkyoo shimashita. “น้องชายของฉันอ่านหนังสือที่บ้าน และฉันเรียนอยู่ที่หอสมุด”
[3] รูปที่ 3 (V3) a. รูปปิดท้าย (Shuushikei)
- รูปขยาย (Rentaikei)
คำกริยารูปที่ 3 นี้ เป็นรูปพจนานุกรมของคำกริยาทุกคำ การผันคำกริยาภาษาญี่ปุ่นแบบดั้งเดิมนั้น จะแบ่งคำกริยารูปปิดท้ายกับรูปขยายออกเป็นคนละกลุ่มกัน แต่อย่างไรก็ตาม ภาษาญี่ปุ่นได้มีการเปลี่ยนแปลงทางไวยากรณ์อย่างมากมายเกือบศตวรรษแล้ว และรูปปิดท้ายกับรูปขยายในภาษาญี่ปุ่นสมัยปัจจุบันก็ไม่มีการแบ่งกลุ่มกัน (ยกเว้น: กริยานุเคราะห์ -da [รูปปิดท้าย], -na [รูปขยาย] ดูตารางผัน da และ desu) ผู้อ่านควรจำไว้ว่าคำต่อท้ายหรือเติมท้ายทำหน้าที่เป็นคำ กริยารูปขยาย สิ่งนี้จะช่วยให้ไม่สับสนภายหลัง เมื่อกล่าวถึงรูปเหล่านี้กับไวยากรณ์ดั้งเดิม รูป ขยายจะใช้ขยายเฉพาะคำนามเท่านั้น
[4] รูปที่ 4 (V4) เป็นรูปเงื่อนไข (Kateikei)
คำกริยาในรูปนี้ทำหน้าที่อย่างเดียว คือ ต่อท้าย -ba ที่ใช้ในการสนทนาในปัจจุบันนี้ซึ่งเป็นเงื่อนไขธรรมดาทั่วไป แปลว่า “ถ้า____” “เมื่อ____” ดูรายละเอียดเรื่องเงื่อนไขตอนท้าย ๆ หนังสือเล่มนี้
[5] รูปที่ 5 (V5) เป็นรูปบังคับ (Meireikei)
เนื่องจากรูปบังคับจะใช้ในบทสนทนาที่ไม่สุภาพ ดังนั้น ผู้เริ่มเรียนควรละเว้นในการ นำไปใช้ อย่างไรก็ตาม รูปนี้ก็ใช้บ่อยเหมือนกันในประโยคในลักษณะที่นำเอาคำพูดของคนอื่นมาพูดก่อนคำช่วย to เช่น Sensei ni kore o shiro to iwaremashita. “ครูสั่งให้ทำสิ่งนี้”
[6] รูปที่ 6 (V6) เป็นรูปคาดคะเน (Suiryookei)
ในไวยากรณ์ดั้งเดิมของภาษาญี่ปุ่นนั้น คำกริยาคาดคะเนนั้น เปลี่ยนมาจากรูปที่ 1 (V1) อย่างไรก็ตาม ตามหลักการใช้ Kanazukai ตั้งแต่ปี 1946 ดูเหมือนจะง่ายกว่าสำหรับผู้อ่านที่จะจำคำกริยารูปนี้ ถ้าเราแยกมันออกต่างหากจากกริยารูปที่ 1 แล้วก็จัดให้เป็นอีกรูปหนึ่ง คือ เป็นคำกริยารูปที่ 6 นั่นเอง
ตารางแสดงวิธีการผันคำกริยา
- คำกริยาประเภทที่ 1 (Kami Ichidan Katsuyoo Dooshi กับ Shimo Ichidan Katsuyoo Dooshi)
- Kami Ichidan Katsuyoo Dooshi: Miru “ดู”
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 mi -nai, -zu รูปปฏิเสธ -rareru
-saseru, -sasu
-saserareru ฯลฯ
_____________________________________________________________________
2 – mi -masu รูปเชื่อมต่อ
-tai
-sugiru
-yasui,-nikui ฯลฯ
_____________________________________________________________________
3 – mi ru a. -deshoo, -daroo รูปปิดท้าย
- คำนาม รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – mi re -ba รูปเงื่อนไข
_____________________________________________________________________
5 – mi ro รูปบังคับ
yo
_____________________________________________________________________
6 – mi yoo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
- Shimo Ichidan Katsuyoo Dooshi: Taberu “กิน”
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 – tabe -nai, -zu รูปปฏิเสธ
-rareru
-saseru, -sasu
-saserareru ฯลฯ
_____________________________________________________________________
2 – tabe -masu รูปเชื่อมต่อ
-tai
-sugiru
-yasui,-nikui ฯลฯ
_____________________________________________________________________
3 – tabe ru a. -deshoo, -daroo รูปปิดท้าย
- คำนาม รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – tabe re -ba รูปเงื่อนไข
_____________________________________________________________________
5 – tabe ro รูปบังคับ
yo _____________________________________________________________________
6 – tabe yoo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
ข้อยกเว้น: คำกริยาต่อไปนี้เป็น Godan Katsuyoo Dooshi
hairu “เข้าไป”
hashiru “วิ่ง,แล่น”
iru “ต้องการ” แต่ถ้าแปลว่า “อยู่,มี” เป็นคำกริยา Kami Ichidan Katsuyoo Dooshi
kaeru “กลับ”
kagiru “จำกัด,จำเพาะ”
kiru “ตัด” แต่ถ้าแปลว่า “ใส่,สวม” เป็นคำกริยา Kami Ichidan Katsuyoo Dooshi
mairu เป็นรูปยกย่องของคำว่า “ไป” และ “มา”
shiru “ทราบ,รู้” เป็นต้น
- คำกริยาประเภทที่ 2 (Godan Katsuyoo Dooshi)
- Kaku “เขียน,วาด”
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 – ka ka -nai, -zu รูปปฏิเสธ
-reru
-seru, -su
-serareru ฯลฯ
_____________________________________________________________________
2 – ka ki -masu รูปเชื่อมต่อ
-tai
-sugiru
-yasui,-nikui ฯลฯ
_____________________________________________________________________
3 – ka ku a. -deshoo, -daroo รูปปิดท้าย
- คำนาม รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – ka ke -ba รูปเงื่อนไข _____________________________________________________________________
5 – ka ke รูปบังคับ
_____________________________________________________________________
6 – ka koo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
- Iu “พูด,เรียก”
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 – i wa -nai, -zu รูปปฏิเสธ
-reru
-seru, -su
-serareru ฯลฯ
_____________________________________________________________________
2 – i i -masu รูปเชื่อมต่อ
-tai
-sugiru
-yasui,-nikui ฯลฯ
_____________________________________________________________________
3 – i u a. -deshoo, -daroo รูปปิดท้าย
- คำนาม รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – i e -ba รูปเงื่อนไข
_____________________________________________________________________
5 – i e รูปบังคับ
_____________________________________________________________________
6 – i oo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
หมายเหตุ: คำกริยาคำนี้หนังสือบางเล่มนิยมใช้ yuu แทน iu ผู้อ่านต้องสังเกตเอาเอง ส่วน
ใหญ่มักปรากฏอยู่หลังคำช่วย o หรือ to มากกว่า
- Matsu “รอ,คอย”
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 – ma ta -nai, -zu รูปปฏิเสธ
-reru
-seru
-serareru ฯลฯ
_____________________________________________________________________
2 – ma chi -masu รูปเชื่อมต่อ
-tai
-sugiru
-yasui,-nikui ฯลฯ
_____________________________________________________________________
3 – ma tsu a. -deshoo, -daroo รูปปิดท้าย
- คำนาม รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – ma te -ba รูปเงื่อนไข
_____________________________________________________________________
5 – ma te รูปบังคับ
_____________________________________________________________________
6 – ma too รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
- Dasu “เอาออก,ส่งจดหมาย”
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 – da sa -nai, -zu รูปปฏิเสธ
-reru
-seru, -su
-serareru ฯลฯ _____________________________________________________________________
2 – da shi -masu รูปเชื่อมต่อ
-tai
-sugiru
-yasui,-nikui ฯลฯ
_____________________________________________________________________
3 – da su a. -deshoo, -daroo รูปปิดท้าย
- คำนาม รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – da se -ba รูปเงื่อนไข
_____________________________________________________________________
5 – da se รูปบังคับ
_____________________________________________________________________
6 – da soo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
III. คำกริยาประเภทที่ 3 (คำกริยาอปกติ)
- Suru “ทำ”
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 – sh i -nai รูปปฏิเสธ
-s e -zu
-s a -reru
-seru ฯลฯ
_____________________________________________________________________
2 – sh i -masu รูปเชื่อมต่อ
-tai
-sugiru
-yasui,-nikui ฯลฯ
_____________________________________________________________________
3 – su ru a. -deshoo, -daroo รูปปิดท้าย
- คำนาม รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – su re -ba รูปเงื่อนไข
_____________________________________________________________________
5 – se yo รูปบังคับ
– shi ro
_____________________________________________________________________
6 – shi yoo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
- Kuru “มา”
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 – k o -nai รูปปฏิเสธ
-rareru,-sasu
-saseru
-saserareru ฯลฯ
_____________________________________________________________________
2 – k i -masu รูปเชื่อมต่อ
-tai
-sugiru
-yasui,-nikui ฯลฯ
_____________________________________________________________________
3 – ku ru a. -deshoo, -daroo รูปปิดท้าย
- คำนาม รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – ku re -ba รูปเงื่อนไข
_____________________________________________________________________
5 – ko i รูปบังคับ
_____________________________________________________________________
6 – ko yoo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
- Nasaru [รูปยกย่องของ suru]
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 – nasa ra -nai รูปปฏิเสธ
-zu ฯลฯ
_____________________________________________________________________
2 – nasa i -masu รูปเชื่อมต่อ
– nasa ri -tai
-sugiru
-yasui,-nikui ฯลฯ
_____________________________________________________________________
3 – nasa ru a. -deshoo, -daroo รูปปิดท้าย
- คำนาม รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – nasa re -ba รูปเงื่อนไข
_____________________________________________________________________
5 – nasa i รูปบังคับ
_____________________________________________________________________
6 – nasa roo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
- Gozaru [รูปสุภาพของ aru] ในภาษาญี่ปุ่นปัจจุบันจะใช้แต่รูปเหล่านี้เท่านั้น gozaimasu,
gozaimashita, gozaimasen, และ gozaimashoo
การผันคำต่อท้าย –MASU
Masu จะอยู่ติดกับกริยา V2 ของคำกริยาทุกคำ และทำให้ระดับภาษาพูดนั้นเป็นแบบกึ่งทางการ ถึงแม้ -masu จะปลี่ยนระดับภาษาพูดของคำกริยา แต่ก็ไม่ได้สื่อความหมายแตกต่าง กันมากนักจากรูปเดิมของคำกริยาเหล่านั้น เพียงแต่สุภาพยิ่งขึ้นเท่านนั้น
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 – ma se -n รูปปฏิเสธ
_____________________________________________________________________
2 – ma shi -te*, -ta รูปเชื่อมต่อ
_____________________________________________________________________
3 – ma su a. -deshoo รูปปิดท้าย
- คำนาม รูปขยาย *
_____________________________________________________________________
4 – ma sure -ba รูปเงื่อนไข *
_____________________________________________________________________
5 – ma se รูปบังคับ *
– ma shi
_____________________________________________________________________
6 – ma shoo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
* รูป -te (-mashite), รูปขยาย, รูปเงื่อนไข และรูปบังคับไม่นิยมใช้เหมือนรูปอื่น ๆ
ส่วน -masen(รูปปฏิเสธ),-mashita(รูปอดีต), -masu(รูปปัจจุบัน),-mashoo(รูปคาดคะเน)
นั้นใช้มากที่สุด
การผันคำกริยานุเคราะห์ -DA และ -DESU [1]1. Da [1]”เป็น,คือ”
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 –
_____________________________________________________________________
2 – de รูปเชื่อมต่อ
– dat -ta
_____________________________________________________________________
3 – da รูปปิดท้าย
– na รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – na ra -ba รูปเงื่อนไข
_____________________________________________________________________
5- •
_____________________________________________________________________
6 – da – roo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
Da = -de aru
_____________________________________________________________________
หน้าที่ รูปปัจจุบัน รูปอดีต รูปอนาคต(คาดการณ์)
_____________________________________________________________________
บอกเล่า da: de aru datta: de atta daroo: de aroo
ปฏิเสธ dewa nai dewa nakatta dewa nai daroo
_____________________________________________________________________
- Desu
_____________________________________________________________________
ตัวคำ หางคำ คำต่อท้าย ชื่อรูป _____________________________________________________________________
1 – –
_____________________________________________________________________
2 – de – shi -te* ,-ta รูปเชื่อมต่อ
_____________________________________________________________________
3 – de su รูปปิดท้าย
– (na) รูปขยาย
_____________________________________________________________________
4 – (nara)
_____________________________________________________________________
5 – •
_____________________________________________________________________
6 – de – shoo รูปคาดคะเน
_____________________________________________________________________
* รูป -te (deshita) ไม่นิยมใช้เหมือนกับรูปอื่น ๆ
Desu = -de arimasu
_____________________________________________________________________
หน้าที่ รูปปัจจุบัน รูปอดีต รูปอนาคต(คาดการณ์)
_____________________________________________________________________
บอกเล่า – desu: – deshita: – deshoo:
– de arimasu – de arimashita – de arimashoo
_____________________________________________________________________
ปฏิเสธ – dewa arimasen – dewa arimasen deshita – dewa arimasen
deshoo
– dewa nai desu – dewa nai deshita – dewa nai deshoo
_____________________________________________________________________
การเปลี่ยนคำกริยาเป็นรูป Ta-form และรูป Te-form
ในภาษาญี่ปุ่นดั้งเดิมนั้น Tari-form (ปัจจุบัน Ta-form) และ Te-form เปลี่ยนโดย
การเติม tari และ te ติดกับคำกริยา V2 ของคำกริยาทุกคำโดยตรง ซึ่งยังใช้อยู่กับคำกริยา
ประเภทที่ 1 (Kami Ichidan Katsuyoo Dooshi กับ Shimo Ichidan Katsuyoo Dooshi)
- คำกริยา Kami Ichidan Katsuyoo Dooshi และ Shimo Ichidan Katsuyoo
Dooshi โดยการเติม ta และ te เข้าไปที่ตัวคำ (หางคำคือ ru ตัดออก) ซึ่ง เหมือนกริยา V2 นั่นเอง
_____________________________________________________________________
V3 ตัวคำ วิธีเปลี่ยนหางคำ Ta-form Te-form
_____________________________________________________________________
– iru i เติม ta หรือ te ita ite
– miru mi mita mite
– deru de deta dete
– taberu tabe tabeta tabete
_____________________________________________________________________
- คำกริยา Godan Katsuyoo Dooshi คำกริยาในกลุ่มนี้มีการเปลี่ยนแปลงรูปคำที่เป็นลักษณะเฉพาะตนต้องท่องจำเป็นราย ๆ คำไป ดังรายละเอียดข้างล่างนี้
_______________________________________________________________________
V3 ตัวคำ วิธีเปลี่ยนหางคำ Ta-form Te-form
_______________________________________________________________________
[1]
– yomu yo Mu เปลี่ยนเป็น n แล้วเติม da และ de yonda yonde
– yobu yo Bu เปลี่ยนเป็น n แล้วเติม da และ de yonda yonde
– shinu shi Nu เปลี่ยนเป็น n แล้วเติม da และ de shinda shinde
_______________________________________________________________________
[2]
– iu i U เปลี่ยนเป็น t แล้วเติม ta และ te itta itte
– wakaru waka Ru เปลี่ยนเป็น t แล้วเติม ta และ te wakatta wakatte
– matsu ma Tsuเปลี่ยนเป็น t แล้วเติม ta และ te matta matte
_______________________________________________________________________
[3]
– kaku ka Ku เปลี่ยนเป็น i แล้วเติม ta และ te kaita kaite
– isogu iso Gu เปลี่ยนเป็น i แล้วเติม da และ de isoida isoide
_______________________________________________________________________
[4]
– dasu da Su เปลี่ยนเป็น shi แล้วเติม ta และ te dashita dashite
_______________________________________________________________________
- คำยกเว้น
_______________________________________________________________________
V3 ตัวคำ วิธีเปลี่ยนหางคำ Ta-form Te-form
_______________________________________________________________________
– iku i Ku เปลี่ยนเป็น t แล้วเติม ta และ te itta itte
_______________________________________________________________________
- คำกริยาอปกติ
_______________________________________________________________________
V3 ตัวคำ วิธีเปลี่ยนหางคำ Ta-form Te-form
_______________________________________________________________________
[1]
– kuru — เปลี่ยนเป็น V2 [คือ ki] แล้วเติม ta และ te kita kite
[2]
– suru — เปลี่ยนเป็น V2 [คือ shi] แล้วเติม ta และ te shita shite
_______________________________________________________________________