วิปัสสนูปกิเลส
กิริยาที่ถือโดยอาการวิปริตผิดจากความเป็นจริง , ความเห็นหรือความเข้าใจคลาดเคลื่อนจากสภาพที่เป็นจริง มีดังนี้; ก. วิปลาสด้วยอำนาจจิตต์และเจตสิก ๓ ประการ คือ ๑. วิปลาสด้วยอำนาจสำคัญผิด เรียกว่า ?สัญญา-วิปลาส? ๒. วิปลาสด้วยอำนาจคิดผิด เรียกว่า ?จิตตวิปลาส? ๓. วิปลาสด้วยอำนาจเห็นผิด เรียกว่า ?ทิฏฐิวิปลาส? ข. วิป-ลาสด้วยสามารถวัตถุเป็นที่ตั้ง ๔ ประ การ คือ ๑. วิปลาสในของที่ไม่เที่ยง ว่าเที่ยง ๒. วิปลาสในของที่เป็นทุกข์ว่าเป็นสุข ๓. วิปลาสในของที่ไม่ใช่ตนว่าเป็นตน ๔. วิปลาสในของที่ไม่งามว่างาม