สิ่งก่อสร้างขวางแม่น้ำหรือทางน้ำเพื่อกักน้ำให้มีระดับสูงต่ำตามความต้องการที่จะส่งน้ำลงสู่คลองส่งน้ำไปยังทุ่งนา สิ่งก่อสร้างนี้มีประตูปิดเปิดให้น้ำไหลผ่านไปตามแม่น้ำหรือทางน้ำสายเดิมได้ เช่น เขื่อนเจ้าพระยา จังหวัดชัยนาท เขื่อนวชิราลงกรณ์ จังหวัดกาญจบุรี เป็นต้น
